Phụng Vụ Thánh Nhạc 
(Tài liệu mà người Ca Trưởng không thể không đọc!)

(Trích Chương VI của Công Đồng Vatican II: Hiến Chế về Phụng Vụ Thánh)

Truyền thống âm nhạc của toàn thể Giáo Hội đã kiến tạo nên một kho tàng vô gía; vượt hẳn mọi nghệ thuật khác, nhất là vì điệu nhạc thánh đi liền với lời ca, góp phần cần thiết hoặc trọn vẹn trong phụng vụ trọng thể.

Thực vậy, không những Thánh Kinh mà các giáo phụ và các Đức Thánh Cha đã khen ngợi những bản thánh ca, nhất là các Đức Thánh Cha trong thời đại gần đây, tiên phong là Đức Thánh Piô X, đã làm sáng tỏ rõ ràng hơn vai trò của Thánh Nhạc trong phụng tự.

Do đó, thánh nhạc càng liên kết chặt chẽ với hoạt động phụng vụ bao nhiêu, thì càng thánh hơn bấy nhiêu, vì diễn tả lời cầu nguyện cách dịu dàng hơn, cổ võ sự đồng thanh nhất trí, và làm cho các nghi lễ thêm phần long trọng. Do đó, Giáo Hội chuẩn nhận và cho dùng trong phụng vụ tất tả mọi hình thức nghệ thuật đích thực, miễn là có những đặc tính cần thiết.

Vì thế, trong khi vẫn duy trì những qui tắc, luật lệ của truyền thống và những qui luật trong Giáo Hội, cũng như nhằm mục đích của Thánh Nhạc là làm vinh danh Chúa và thánh hóa các giáo hữu, Thánh Công Đồng đã ấn định những điều sau đây:

Hoạt động phụng vụ mang một hình thức cao qúi hơn khi các việc phụng tự được cử hành một cách long trọng, với tiếng hát do các thừa tác viên có chức Thánh chủ sự và giáo dân tích cực tham dự.

Còn về ngôn ngữ được sử dụng, hãy theo qui tắc khoản 36; khoản 54, về Thánh Lễ; khoản 63 về các bí tích; khoản 101 về kinh Nhật Tụng.

Trong các cuộc cử hành Phụng Vụ, mỗi người dù là thừa tác viên hay là tín hữu, khi chu toàn bổn phận mình, nên thi hành trọn vẹn những gì thuộc lãnh vực mình tùy theo bản chất sự việc và những qui tắc Phụng Vụ.)

(Khoản 29: Ngay cả những người giúp lễ, đọc sách, dẫn giải và những người thuộc ca đoàn cũng chu toàn tác vụ Phụng Vụ đích thực. Vì vậy, họ phải thi hành phận sự mình với lòng đạo đức chân thành và trong trật tự, phù hợp với tác vụ trọng đại ấy, và là điều dân Chúa có quyền đòi hỏi nơi họ.

Vì vậy, tùy theo khả năng mỗi người, họ phải nhiệt tâm thấm nhuồn tinh thần Phụng Vụ, và học hỏi để hoàn tất các phần việc mình theo đúng nghi thức và có trật tự.)

(Khoản 30: Giáo Dân Tham Dự Linh Động

Để phát huy việc tham gia linh động, cần phải cổ võ những lời tung hô của dân chúng, những câu đối đáp, những bài ca vịnh, tiền khúc, thánh ca và cả những động tác hoặc cử chỉ, thái độ của thân xác. Cũng cần phải giữ sự thinh lặng linh thiêng đúng lúc.)

Phải chú trọng đến việc huấn luyện và thực tập âm nhạc trong các Chủng Viện, các tập viện cũng như các học viện của các Dòng Tu nam nữ, và cả trong những học viện và học đường Công Giáo khác. Vì thế, để đảm nhiệm công việc đào tạo ấy, cần phải quan tâm đến việc huấn luyện các giáo sư có nhiệm vụ dậy Thánh Nhạc.

Ngoài ra, nếu tiện, nên thành lập những viện Cao Đẳng Thánh Nhạc.

Hơn nữa, các nhạc sĩ, ca sĩ, nhất cà các thiếu nhi, cũng phải được huấn luyện cho đủ căn bản Phụng Vụ. 

Giáo Hội nhìn nhận bình ca là lối hát riêng của phụng vụ Rôma. Vì thế, trong các hoạt động Phụng Vụ, bình ca phải chiếm một địa vị chính yếu giữa các loại ca khác.

Không hẳn là loại trừ các loại Thánh Nhạc khác, nhất là loại đa âm trong những khi cử hành các việc phụng tự, miễn là đáp ứng được tinh thần của hoạt động phụng vụ theo khoản 30.

Phải hoàn thành việc ấn loát bản mẫu các sách hát bình ca. Ngoài ra, đối với các sách đã được ấn hành sau cuộc canh tân của Thánh Piô X, cũng phải có một ấn bản được nghiên cứu cẩn thận hơn.

Cũng nên lo ấn hành một loại sách hát gồm những âm điệu đơn sơ để dùng trong các nhà thờ nhỏ.

Thánh ca bình dân phải được khéo léo cổ võ để tín hữu có thể ca hát trong những việc đạo đức thánh thiện, cũng như trong chính hoạt động Phụng Vụ, theo những qui tắc và chỉ định của chữ đỏ.

Ở một vài miền, nhất là các xứ Truyền Giáo, có những dân tộc sẵn có một truyền thống âm nhạc riêng đóng một vai trò quan trọng trong đời sống tôn giáo và xã hội của họ. Phải qúi trọng âm nhậc ấy đúng mức và dành cho nó một địa vị thích hợp trong khi đào tạo cho họ một quan niệm tôn giáo, cũng như thích ứng năng khiếu của họ vào việc Phụng Tự, theo tinh thần khoản 39 và 40.

Do đó, trong khi huấn luyện âm nhạc cho các Vị Thừa Sai, phải hết sức lo lắng để họ có thể phát triển truyền thống âm nhạc của các dân tộc này, được chừng nào hay chừng đó, trong các trường học cũng như trong các hoạt động Phụng Vụ.

Trong Giáo Hội La Tinh, đại phong cầm phải hết sức qúi trọng và là một nhạc khí cổ truyền mà âm thanh có thể thêm vẻ huy hoàng mỹ lệ cho các nghi lễ, lại có hiệu lực nâng cao tâm trí lên Chúa và những sự trên trời.

Còn các nhạc cụ khác, cũng được phép dùng vào các việc phụng tự tùy theo phán đoán và phê chuẩn của Thẩm Quyền địa phương theo khoản 22.2, 37 và 40, miễn là đã hoặc có thể thích hợp để dùng vào việc thánh, xứng đáng với vẻ tôn nghiêm của Thánh đường và thực sự giúp cảm hóa các tín hữu.

Các nhạc sĩ thấm nhuồn tinh thần Kitô giáo hãy ý thức rằng mình được kêu gọi trau dồi Thánh Nhạc và phát triển kho tàng Thánh Nhạc.

Còn lời Thánh Ca phải thích hợp với giáo thuyết công giáo và tốt hơn là rút ra từ Thánh Kinh và các nguồn mạch phụng vụ.